Is mijn werkgever verplicht mij een arbeidsreglement te geven? 

Ja, de wet bepaalt dat je een arbeidsreglement ontvangt dat een aantal verplichte bepalingen bevat. Je werkgever kan je niet verplichten om het reglement na te leven, tenzij hij kan aantonen dat je er een kopie van ontvangen hebt. Dit gebeurt meestal op het moment dat je jouw contract tekent, of op je eerste werkdag. Het moet ook altijd mogelijk zijn om op je werkplek het reglement te kunnen inkijken.

Wat moet er in staan?

Het arbeidsreglement geldt voor alle werknemers van het bedrijf, of ten minste voor een deel van het personeel (bijvoorbeeld de bedienden). Individuele afwijkingen zijn toegestaan, maar dat moet in je arbeidsovereenkomst opgenomen worden. De arbeidsovereenkomst wordt opgemaakt door de ondernemingsraad, tenzij die er in jouw bedrijf niet is. Dan stelt de werkgever dit alleen op. In dat geval moet hij het reglement uithangen en beschik je over een register waarin je opmerkingen kan maken. 

De hierna vermelde bepalingen zijn verplicht voor alle bedrijven. (Bedrijfs)-cao’s kunnen echter nog steeds hun eigen elementen aan het arbeidsreglement toevoegen.

Het arbeidsreglement moet dan onder meer volgende vermeldingen bevatten:

• Uurroosters
• De data van de collectieve vakanties
• De namen van de werknemersvertegenwoordigers
• Contactpersonen voor eerste hulp

Zie de lijst van verplichte vermeldingen in het arbeidsreglement:

1. De uurroosters: begin en einde van de gewone arbeidsdag, tijdstip en duur van de rusttijden, de dagen waarop regelmatig niet gewerkt wordt.
   a. Ik werk deeltijds: deze vermeldingen worden apart vermeld voor elke deeltijdse werkregeling. 
   b. Ik werk in een ploegenstelsel: Als er in opeenvolgende ploegen wordt gewerkt, worden die vermeldingen voor elke ploeg afzonderlijk vermeld. Ook het tijdstip en de wijze waarop de ploegen elkaar afwisselen, worden aangegeven.
   c.       Mijn werkgever past het systeem van ‘geannualiseerde arbeidstijden’ toe: hij moet  daarenboven melding maken van de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur en het aantal arbeidsuren dat over een bepaalde referteperiode moet worden gepresteerd; het begin en het einde van de periode waarbinnen de wekelijkse arbeidstijd gemiddeld moet worden nageleefd; begin en einde van de arbeidsdag, het tijdstip en de duur van de rusttijden van de alternatieve uurregelingen. 
   d. Ik werk niet ter plaatse: Voor de werknemers die enkel in de lokalen van het bedrijf aanwezig zijn om er grondstoffen en alle andere voorwerpen of documenten betreffende hun arbeidstaak op te halen of om er het resultaat van hun arbeid of enig ander document dienaangaande te brengen, wordt de vermelding van het begin en het einde van de gewone arbeidsdag vervangen door de vermelding van dag en uur waarop de lokalen toegankelijk zijn.

2. De wijzen van meting van en controle op de arbeid met het oog op het bepalen van het loon.

3. Hoe, wanneer en waar wordt mijn loon betaald.

4. De duur van de opzegtermijnen of de modaliteiten voor het bepalen van de opzegtermijnen of de verwijzing naar de wettelijke en reglementaire bepalingen ter zake. Ook de dringende redenen die de verbreking van de overeenkomst zonder opzeg door de ene of de andere partij rechtvaardigen, onder voorbehoud van de beoordelingsbevoegdheid van de rechtbanken.

5. De rechten en plichten van het toezichthoudend personeel.

6. De sancties, het bedrag en de bestemming van de eventuele geldboetes en de tekortkomingen die aldus bestraft worden.

7. Het beroep dat openstaat voor de werknemers die een klacht willen indienen of een opmerking willen maken in verband met de straffen die hun betekend zijn of die zij betwisten.

8. De plaats waar de persoon te bereiken is die is aangewezen om de eerste hulp te verlenen. 

9. De plaats waar de EHBO-kist zich bevindt.

10. De duur van de jaarlijkse vakantie evenals de modaliteiten voor toekenning van die vakantie of de verwijzing naar de wettelijke bepalingen ter zake; ook eventueel de datums van de jaarlijkse collectieve vakantie.

11. De namen van de leden van de ondernemingsraad (OR).

12. De namen van de leden van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW).

13. De namen van de leden van de syndicale afvaardiging (SA).

14. De namen van de artsen, aangewezen buiten degenen die behoren tot een medische, farmaceutische of verplegingsdienst, tot wie het slachtoffer van een arbeidsongeval zich kan wenden, als deze buiten de streek woont waar de medische, farmaceutische en verplegingsdienst of de als vast erkende arts gevestigd is.

15. Het adres van de inspectiediensten waar de ambtenaren en beambten kunnen worden bereikt die belast zijn met het toezicht op de toepassing van de wettelijke en reglementaire bepalingen in verband met de bescherming van de werknemers.

16. De vermelding van de (bedrijfs)cao’s die van toepassing zijn op de arbeidsvoorwaarden.

17. De maatregelen genomen tegen geweld, pesterijen en ongewenste intimiteiten op het werk.

Het arbeidsreglement van mijn bedrijf bevat een ander uurrooster dan wat ik in mijn persoonlijke arbeidsovereenkomst heb ondertekend. Welk van beide uurroosters moet ik naleven?

De arbeidswetgeving is vastgelegd in een hele reeks wettelijke bepalingen die tot stand gekomen zijn op verschillende niveaus (staat, sector, bedrijf). Die wettelijke bepalingen vormen een soort van hiërarchische piramide. De wet is de hoogste norm. Elke rechtsbron is ondergeschikt aan de regelgeving die hoger in die piramide staat en kan dus geen minder gunstige arbeidsvoorwaarden vastleggen dan deze die in een hoger niveau van de piramide zijn vastgelegd. Zo is dus het arbeidsreglement ondergeschikt aan de geschreven arbeidsovereenkomst. Bijgevolg is het uurrooster van je arbeidsovereenkomst van toepassing.